Taolu, Kata, Poomse: waarom vormen lopen?
De Nederlandse term “vorm” komt van het Japanse woord kata, wat vorm betekent. In het Chinees worden deze sets aan ingestudeerde bewegingen tegenwoordig taolu 套路 genoemd. Vroeger noemde men het quan 拳 (letterlijk betekent dit “vuist”). In sommige traditionele kungfu scholen zul je dan ook horen dat mensen kuun of kuen gaan oefenen, dat is de Kantonese uitspraak van quan. De doorsnee wushu, silat, taekwondo en karate beoefenaar zal weten wat een vorm is. Veel “nuchtere Hollanders” hebben er niet zoveel mee en vragen zich af wat nou de nut is van zo’n vorm.
Van oudsher werden vormen gebruikt als een manier om technieken “op te slaan”. Je kan je voorstellen dat de vechters en krijgers van drie tot vierhonderd jaar geleden niet allemaal konden lezen en schrijven. Een samengestelde “dans” was dus een goede methode om de technieken aan de volgende generatie over te leveren. Vanuit dit perspectief is een vorm dus slechts een leerboek en zou elke overlevering van een vorm gepaard moeten gaan met de applicaties, oftewel, de uitleg van het leerboek. Hieronder volgen drie moderne redenen om vormen te oefenen.
1. Lichaamsbeheersing
Allereerst train je met vormen je lichaam beheersen en onder controle brengen. Net als met dans wordt je bewuster van je postuur en de positionering van je lichaam in relatie tot je omgeving en je tegenstander. De reden dat Taiji zo langzaam wordt beoefent is ook omdat elke beweging en houding tot in de kleinste details geperfectioneerd dient te worden. De coördinatie en de lichamelijke discipline verbetert aanzienlijk.
2. Als drill voor praktijk
Ten tweede zijn vormen een soort repetitie voor de juiste houdingen en posities die gebruikt dienen te worden tijdens het gevecht. Door een bepaalde combinatie van bewegingen en de juist houding te herhalen hoeft de beoefenaar niet pas tijdens een gevecht actief na te denken hoe te bewegen, dat is tenslotte al via spiergeheugen tweede natuur geworden. Vechtsporters kunnen dan zonder te denken terugvallen op hun training, of hun drill. Voorbeelden: Combinaties tegen de lucht bij bokstrainingen zijn ook mini-versies van een vorm die toegepast kunnen worden tijdens een gevecht. De juiste lichaamshoudingen die bij Taiji getraind worden zouden ook toepasbaar moeten zijn tijdens het staand worstelen.
3. Geen gereedschap of partner nodig
Ten derde zijn vormen overal te doen zonder partner en gereedschap. Zeker in de huidige tijd, waar er 1,5 meter afstand gehouden dient te worden van elkaar, is iets dat alleen te oefenen is een goed alternatief voor echt sparren. Bij traditionele vechtsporten kunnen vormen namelijk gezien worden als een soort gevecht in stop-motion.
Tuurlijk zijn vormen slechts een aanvulling op de rest van je training. Je kan niet verwachten dat wanneer je alleen vormen oefent dat je ooit een vechtersbaas gaat worden. Verschillende cruciale aspecten van het gevecht worden namelijk niet behandeld in een vorm. Dat zijn technische zaken als ritme, timing en afstandbeheersing. Mentale aspecten als het vermogen om onder druk handelen, tactisch te redeneren en strategieën te bedenken. En natuurlijk zijn dat ook gewoon “domme” basiseisen zoals kracht, conditie en snelheid. Daarom stellen we altijd voor gebalanceerd te trainen in plaats van eenzijdig vast te klampen aan een enkel aspect van de vechtsport.
Wil je meer weten over de verschillende aspecten die komen kijken bij een effectieve training? Wil je weten hoe je je vorm perfectioneert en hoe je een vorm kan gebruiken als trainingsgereedschap? Hou een oogje op deze blog of kom gerust een keertje langs voor een proefles (na de coronamaatregelen).
